Het proces van cliënt- en opdrachtaanvaarding en -continuering is van groot belang vanwege onze rol in het maatschappelijk verkeer. We toetsen daarin of de onafhankelijkheid van de accountant(sorganisatie) en de integriteit van cliënten is geborgd en of wij voldoende en de juiste capaciteit in huis hebben om een opdracht te kunnen uitvoeren.

Uit de bezetting van ons kwaliteitsmanagement blijkt het grote belang dat Moore DRV hecht aan het bewaken en monitoren van de kwaliteit van dienstverlening.

De afdeling Compliance bestaat uit drie personen. Hun bijdrage aan Compliance kan als volgt in uren worden weergegeven.

Moore DRV heeft een Bureau Vaktechniek Accountancy (BVTA) en een Bureau Vaktechniek Fiscaal (BVTF). BVTA beschikte eind 2023 over ruim zeven personen (vijf fte) en maakte op projectbasis gebruik van medewerkers uit de praktijk. Bij BVTF werken drie mensen (twee fte). Er is één kwaliteitsmanager (1 fte).

Foutherstel

In 2023 zijn er 26 consultaties geweest die betrekking hadden op het herstel van materiële fouten in jaarrekeningen die door Moore DRV zijn samengesteld of gecontroleerd. Er zijn daarnaast nog 26 consultaties (2022: 6) afgewikkeld, waarbij de fout gemaakt werd door een voorgaande accountant of adviseur of de fout uiteindelijk toch niet-materieel blijkt te zijn.

Het aantal consultaties op het gebied van foutherstel is stabiel als we kijken naar materiële fouten die een accountant van Moore DRV heeft gemaakt. Het is positief dat vanuit bijna alle vestigingen over dit verplichte onderwerp is geconsulteerd.

Een rode draad in deze consultaties is dat regelmatig fouten worden gemaakt bij de verwerking van fusies en overnames. Dit is reden geweest om in het Kwaliteitshandboek een sterke aanbeveling op te nemen om te consulteren in de situatie dat in het boekjaar een fusie en/of overname is geëffectueerd. Twee consultaties op het gebied van foutherstel betreffen een vrijwillige controle.

Het meest opvallend is de stijging van het aantal consultaties bij wettelijke en vrijwillige controles die gaan over de strekking van de verklaring. Ook de verdubbeling van het aantal consultaties met betrekking tot verslaggeving valt op. In 2023 is de verplichting ingevoerd dat elke externe accountant de eerste vijf verklaringen bij wettelijke controleopdrachten verplicht moest consulteren bij BVTA vanwege de rapportering in de controleverklaring over fraude en continuïteit. In totaal zijn 90 van dergelijke consultaties door BVTA afgewikkeld. Daarbij hebben zij bewaakt dat de toelichting de noodzakelijke elementen bevatte en voldoende concreet was. De stijging van het aantal consultaties op het gebied van verslaggeving wordt deels verklaard door toename van consultaties op het gebied van foutherstel (zie hierna) en door uitbreiding van de controlepraktijk.

In 2023 is één complex verslaggevingsvraagstuk voorgelegd aan een lid van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Medewerkers kunnen voor vragen over de interpretatie van wet- en regelgeving, aanpak, standaarden, verslaggeving en dergelijke terecht bij het kwaliteitsmanagement. In een aantal gevallen is sprake van verplichte consultatie, zoals bijvoorbeeld in het geval van fraude, afwijkende controleverklaringen en continuïteitsissues. Naast formele consultaties wordt ons kwaliteitsmanagement ook informeel om advies gevraagd en benaderd om te sparren.

De verschillen in aantal meldingen tussen de vestigingen en de verschillende servicelijnen zijn groot. Het overgrote deel van de meldingen wordt gedaan door accountants en in mindere mate door fiscalisten. Hoewel geen indicatie vanuit interne reviews of andere toetsingen is verkregen dat onterecht niet wordt gemeld, is in 2023 aandacht besteed aan het herkennen van ongebruikelijke transacties. In het onboardingsprogramma van nieuwe medewerkers is een verplicht te volgen webinar opgenomen over de Wwft. Ook bij de aangesloten vestigingen in Waalwijk en Nuenen is een presentatie gegeven over de Wwft en de te volgen procedures binnen Moore DRV. Ook aan medewerkers die zijn overgekomen met de aansluiting van Rijkse is begin 2024 een dergelijke training gegeven. Op de looncourse 2023 is uitgebreid stilgestaan bij het onderkennen van ongebruikelijke transacties specifiek bij de salarisverwerking. Op deze wijze is invulling gegeven aan de opleidingsverplichting, zoals deze uit de Wwft volgt.

De interne Wwft-commissie.heeft alle meldingen beoordeeld en uiteindelijk zijn in 2023 van de 45 interne meldingen 42 meldingen doorgezet naar FIU-Nederland (2022: 41). In 2023 is van de FIU bericht ontvangen dat 12 meldingen met betrekking tot transacties bij negen cliënten als verdacht zijn aangemerkt. Het feit dat de meldingen verdacht zijn verklaard, betekent dat deze meldingen zijn doorgezet naar de opsporingsdiensten. De opsporingsdiensten hebben met betrekking tot deze meldingen nog geen verzoek tot verstrekking van aanvullende informatie gedaan. Van drie cliënten, waarbij meldingen verdacht zijn verklaard, was reeds afscheid genomen. De andere cliënten zijn reeds ingedeeld in de “hoog risico”-klasse en aanvullende kwaliteitsmaatregelen zijn genomen.

In de rapportageperiode hebben er geen Mandatory Disclosure Rules (MDR)-meldingen plaatsgevonden. Ook zijn er geen meldingen ingediend bij de MDR-commissie.

In 2023 is een themareview gestart gericht op de kwaliteit van de fiscale advisering. Dit onderzoek zal in 2024 worden afgerond en hierin zal ook aandacht worden besteed of een MDR-melding wel of niet noodzakelijk was.

Bij daadwerkelijk geconstateerde fraude of overtreding van wet- en regelgeving, of bij een vermoeden van fraude of overtreding van wet- en regelgeving, dient altijd consultatie bij Compliance plaats te vinden. Samen met Compliance wordt bepaald wat de te nemen vervolgstappen zijn.

In 2023 hebben tien meldingen met betrekking tot (vermoede) fraude en zes meldingen voor niet-naleving van wet- en regelgeving (NOCLAR) plaatsgevonden bij Compliance. Vier fraudemeldingen waren ultimo 2023 nog onderhanden. De andere meldingen zijn in 2023 afgewikkeld conform de binnen Moore DRV geldende procedure.

Met betrekking tot een tweetal casussen, die ook zijn gemeld aan de AFM, is op haar verzoek overleg geweest.

Hierbij zijn diverse vragen gesteld die afdoende zijn beantwoord. Eén en ander heeft niet geleid tot verder onderzoek door de AFM.

Overige specialisten

Wij zijn een multidisciplinair kantoor waar specialisten op verschillende vakgebieden werkzaam zijn. Deze specialisten, zoals fiscalisten, waarderingsspecialisten en pensioendeskundigen, worden regelmatig betrokken bij controleopdrachten. Zeker op het moment dat ook de fiscale aangiften worden verzorgd van controlecliënten vindt afstemming plaats tussen het controleteam en de fiscalist over de fiscale positie. In het Handboek Controle 2023 zijn hier verder geen nadere instructies voor gegeven.

Op basis van de urenregistratie op controleopdrachten is de mate van de inzet van deze overige specialisten niet te bepalen aangezien de uren voor het overgrote deel niet geschreven worden op de controleprojecten.

Bij de uitvoering van auditwerkzaamheden zien we een toename van het gebruik van templates die in het verleden door de ict-specialisten zijn ontwikkeld.

Ook het gebruik van data-analyses is toegenomen.

In 2023 is specifiek aandacht besteed aan de ontwikkeling van een ict-scan waarmee ook cybersecurity-risico’s in kaart worden gebracht. Deze is door het ict audit & analytics-team tijdens de Summercourse aan de controlecollega’s gepresenteerd.

Ict-specialisten

De inzet van Ict-specialisten op controleopdrachten in 2023 is met 3.793 uur en een percentage van 2,9% ten opzichte van het totaal aantal gemaakte uren op controleopdrachten aanzienlijk gestegen ten opzichte van voorgaand jaar. Toen was er sprake van 2.650 uur en een percentage van 2,3%.

De uren van ict-specialisten zijn met name besteed aan het uitvoeren van reviews en het ondersteunen van teams bij het uitvoeren van data-analyses. Ict-specialisten kunnen zelf werkzaamheden in een complexe ict-omgeving reviewen en bijvoorbeeld een review uitvoeren op taken die het controleteam heeft uitgevoerd binnen de ict-sectie van het controledossier.